دست‌یابی به بالاترین شارپنس در عکاسی صنعتی
فارغ از ایده، همواره کیفیت تصویر مهمترین امر در عکاسی صنعتی است. کیفیت تصویر به عوامل مختلفی از جمله دوربین، لنز و منابع نوری وابسته بوده و از این بین شارپنس همواره امری مهم در کیفیت تصویر را ایفا می‌کند. برای رسیدن به بالاترین شارپنس در عکاسی صنعتی باید نکات زیر را رعایت کنید:
- استفاده از سه‌پایه مناسب عکاسی صنعتی
- استفاده از لنزهای با کیفیت
- عکاسی در حال Mirror Lock-Up
- فوکوس دقیق
- انتخاب دیافراگم مناسب
گذشته از کیفیت لنز و سنسور دوربین، در عکاسی صنعتی دیافراگم بالاترین تاثیر را در شارپنس تصویر دارد. شاید الان بپرسید خب چه دیافراگمی بالاترین شارپنس را دارد؟ مساله به این سادگی‌ها نیست!
برای رسیدن به بالاترین حد شارپنس باید تا حدی با اصول فنی عکاسی صنعتی آشنا باشید. امواج نور هنگام عبور از لنز، به سمت مرکز منحرف شده و در یک نقطه به فوکوس می‌رسند. اولین امر تاثیرگذار در شارپنس فوکوس است. هرچه شما فوکوس دقیق‌تری داشته باشید شارپنس بهتری دارید. اگر از فوکوس اتوماتیک استفاده می‌کنید جالب است بدانید که فوکوس اتوماتیک همیشه به بهترین شکل فوکوس نمی‌کند. شما باید از طریق تنظیمات دوربین و یا ابزارهای اضافه، فوکوس اتوماتیک لنز را با بدنه هماهنگ و کالیبره کنید.
تاثیر دیافراگم در شارپنس تصویر در عکاسی صنعتی
پرتوهای نور هنگام عبور از دریچه دیافراگم، در اثر برخورد با دیافراگم پدیده‌ای به نام Diffraction را به وجود می‌آورند.
Diffraction یک اثر اپتیکی‌ست که رزلوشن عکس را کاهش می‌دهد. این موضوع ارتباطی با اینکه دوربین شما چند مگاپیکسل است ندارد. این موضوع به این دلیل اتفاق می‌افتد که نور در هنگام عبور از یک روزنه شروع به پراکنده شدن یا انکسار (پدیده شکست نور) می‌کند. با توجه به این موضوع نور وقتی از دریچه لنز وارد شده و با دیافراگم برخورد می‌کند دچار انکسار می‌شود. این اثر به طور معمول قابل چشم‌پوشی است، زیرا دیافراگم‌های کوچک‌تر Chromatic aberration را کاهش می‌دهد. با این حال در دیافراگم‌های خیلی بسته، در نقطه‌ای که به Diffraction Limited رسیده‌اید نیز این استراتژی نتیجه عکس می‌دهد. آگاهی کامل از این موضوع می‌تواند به افزایش دقت جزییات در تصویر کمک کرده و از Long Exposure یا ISO بالا و غیر ضروری جلوگیری کند.
اتفاقات پشت صحنه
همان‌طور که گفتیم پرتوهای نور هنگام عبور از لنز و برخورد با دیافراگم شروع به دور شدن از هم، تداخل و تجاوز به یکدیگر می‌کنند. این موضوع تا حدی برای هر منبع نور و دیافراگمی اتفاق می‌افتد اما این مساله زمانی که سایز دیافراگم نسبت به امواج نوری که از آن عبور می‌کند کوچک‌تر می‌شود خیلی مهم‌تر می‌شود.
از آنجایی که امواج نور از فواصل مختلفی به لنز می‌رسند، برخی از آن‌ها از مسیر خود خارج شده و شروع به تداخل به یکدیگر می‌کنند و در بعضی نقاط به طور کلی یا جزیی یکدیگر را محو می‌کنند. این تداخل یک الگوی پراکندگی به وجود می‌آورد که حداکثر قدرت آن در مرکز امواج نور و حداقل آن در حاشیه قرار گرفته است. اگر شدت نور رسیده به هر موقعیت بر روی یک خط را اندازه گیری شود، اندازه گیری‌ها به صورت نوارهایی شبیه به تصاویر زیر نشان داده می‌شوند.
الگوی انکسار یک دیافراگم دایره‌ای، در حالت دو بعدی Airy Disk نامیده می‌شود. عرض Airy Disk برای مشخص کردن حداکثر رزولوشن نظری در یک سیستم اپتیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هنگامی که حداکثر قطر مرکزی Airy Disk (یا حداکثر قابل قبول اغتشاش) نسبت به سایز پیکسل در دوربین بزرگ می‌شود، شروع به آسیب زدن بصری به تصویر می‌کند. هنگامی که دو Airy Disk به نصف عرضشان نزدیک می‌شوند، دیگر قابل اصلاح نیستند.
در نتیجه، انکسار یا Diffraction یک محدودیت اساسی رزولوشن است که مستقل از تعداد پیکسل و ابعاد سنسور است و فقط به F-NUMBER و طول امواج رسیده به تصویر ربط دارد. می‌توان این موضوع را به عنوان نظریه‌ی جزییات پیکسل در عکاسی قلمداد کرد.
به علاوه شروع انکسار، امری تدریجی است. این موضوع قبل از شروع به کاهش رزولوشن، می‌تواند به مقدار کمی کنتراست را در Airy Disk هایی که به طور جزیی باهم هم‌پوشانی دارند کاهش دهد.
نمودارهای فوق فقط به درک مفهوم پراکندگی و انکسار کمک می‌کنند و تنها عکاسی در دنیای واقعی می تواند تاثیر بصری آن را نشان دهد. مجموعه زیر سه عکس با F/8 – F/32 و بدون تغییر فوکوس عکاسی شده است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، با تنگ‌تر شدن دیافراگم عمق میدان افزایش و شارپنس به شدت کاهش پیدا می‌کند. محدودیت انکسار رابطه مستقیم با ابعاد پیکسل در دوربین دارد. این ابزار به شما کمک می‌کند میزان محدودیت انکسار دوربین خود را محاسبه کنید.
حتی زمانی که دوربین نزدیک یا فراتر از محدودیت انکسار است، فاکتورهای دیگری از جمله دقت فوکوس، موشن بلور و لنزهای بی‌کیفیت خیلی مهم هستند. از این رو انکسار زمانی اهمیت پیدا می‌کند که از یک سه پایه‌ی محکم به همراه لنز با کیفیت استفاده می‌کنید و دوربین در سرعت بالا یا در حالت Miroor lock-up عکاسی می‌کنید.
در بعضی شرایط شما ممکن است نیازمند آن باشید که شارپنس را برای رسیدن به عمق میدان بالا و یا افزایش سرعت شاتر و ثبت حرکت سوژه فدا کنید. اما این امر در عکاسی صنعتی قابل پذیرش نیست.
رسیدن به بالاترین شارپنس همواره امری چالش برانگیز است و نیازمند آگاهی کامل از تمامی عوامل تاثیر گذار و استفاده از تجهیزات حرفه‌ای است. اگر علاقمند به مطالعه بیشتر هستید مقاله مربوط به خصوصیات سه پایه مناسب برای عکاسی صنعتی را مطالعه فرمایید.
من علیرضا دشتی، دانش آموخته رشته عکاسی و طراحی گرافیک، از سال 1390 به طور تخصصی در حوزه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی مشغول به کار هستم. در این وب سایت علاوه بر نمونه کارها سعی می‌کنم نکاتی که در این سال‌ها یاد گرفته‌ام را با شما به اشتراک بگذارم.