چگونه تصویری بدون لرزش دست ثبت کنیم
هنگام خرید دوربین یا لنز Image Stabilization می‌تواند جزو گزینه‌های ضروری باشد. لرزه‌گیر یا تثبیت‌کننده تصویر باعث می‌شود بتوانید با سرعت شاتر پایین‌تر از حد نرمال عکاسی کنید و مانع استفاده از سه‌پایه می‌شود. انواع مختلفی از تثبیت کننده‌ها وجود دارد اما هیچ کدام بینقص نیستند.
در ابتدا اجازه دهید توضیح دهم چرا Image Stabilization یا Vibration Reduce، می‌تواند شگفت انگیز باشد.
هیچ‌کس نمی‌تواند دوربین را کاملا بدون لرزش نگه دارد. ما همیشه حرکات کوچکی انجام می‌دهیم که از آن بی‌اطلاعیم. تنفس، ضربان قلب، حتی حرکت عضلات و یا تعادل برای ایستادن روی ۲ پا، باعث می‌شوند ما همیشه حرکات کوچکی داشته باشیم. زمانی که از سرعت شاترهای پایین استفاده می‌کنیم، این حرکات کاملا قابل مشاهده می‌شوند، زیرا دوربین حرکت می‌کند.
در گذشته یک قانون طلایی در خصوص ثبت تصویر بدون لرزش وجود داشت؛ این قانون بر اساس فاصله کانونی در فیلم ۳۵ میلیمتری بود؛ که امروزه آن را Full Frame می‌نامیم. بر اساس این قانون حداقل سرعت شاتر که بی‌حرکت نگه داشتن دوربین را ممکن می‌کند، برابر است با فاصله کانونی/۱. یعنی اگر شما از یک لنز ۵۰ میلیمتری استفاده میکنید، می‌بایست با حداقل سرعت ۵۰/۱ ثانیه عکاسی کنید.
با یک لنز ۲۴مم سرعت ۱/۲۴ ثانیه و یک لنز ۸۰۰مم ۱/۸۰۰ ثانیه، البته اگر برای نگه داشتن چنین لنزی به اندازه کافی قوی باشید. این فقط یک راهنماست و شما می‌توانید سرعتی فراتر از فاصله کانونی داشته باشید.
امروزه فیلم جای خود را به سنسور دیجیتالی داده اما قانون همچنان پابرجاست. این قانون آگاهی خوبی به شما می‌دهد که بدانید حداقل چه سرعتی باید برای یک عکس بدون لرزش داشته باشید. اما این به نوع سنسوری که استفاده میکنید هم ربط دارد. راهنما بر اساس سنسور فول فریم است، پس اگر شما از یک سنسور کوچک‌تر استفاده میکنید لرزش‌ها با فاکتورهای یکسان، شدیدتر می‌شوند. پس زمانی که از یک لنز ۵۰مم روی بدنه‌ی فول فریم استفاده میکنید باید با سرعت ۱/۵۰ عکاسی کنید اما هنگامی که روی سنسور APS عکاسی میکنید باید این ارقام را در ۱/۵ ضرب کنید. یعنی حداقل سرعت شاتر ۱/۷۵.
امروزه تثبیت کننده‌ها به تصاویر راه پیدا کرده‌اند. سیستم‌ها مدرن که تولیدکنندگان در دوربین‌هایشان قرار می‌دهند بسیار قوی بوده و می‌توانند لرزش را تا ۴ استاپ یا حتی بیشتر کاهش دهند. به این معنا که اگر دوربین یا لنز شما استابلایزری دارد که می‌تواند تا ۴ استاپ زمان نوردهی را کاهش دهد، شما می‌توانید سرعت شاتر را تا ۴ استاپ پایین‌تر از راهنما (فاصله کانونی/۱) کاهش دهید. یعنی با فاصله کانونی ۵۰مم در فول‌فریم، ما باید بتوانیم در حال عکاسی روی دست نه فقط با سرعت ۵۰/۱ بلکه تا ۴/۱ عکاسی کنیم.
قطعا این موضوع شگفت انگیز است! بنابراین شما می‌توانید سه‌پایه را در خانه بگذارید یا حتی سه پایه نخرید! به خصوص هنگامی که لرزشگیر داخل بدنه‌ی دوربین (IBIS In Body Image Stabilization) دارید، این سیستم با هر لنزی کار می‌کند. عکاسی کردن با یک لنز ۱۶مم به این معنی است که شما می‌توانید روی دست حتی با سرعت ۱ ثانیه عکس شارپ داشته باشید! البته اگر IBIS تا ۴ استاپ کار کند.
یک نکته را شاید بسیاری از شما فراموش کرده باشید. ممکن است که بتوانید روی دست بدون لرزش تا ۴/۱ثانیه با لنز ۵۰مم عکاسی کنید؛ اما این در صورتی است که سوژه شما متحرک نباشد. سیستم لرزشگیر یا تثبیت کننده تصویر، لرزش دست شما را جبران می‌کند نه لرزش سوژه. بنابراین برای ثبت یک عکس شارپ از سوژه متحرک همچنان به سرعت شاتر بالا احتیاج دارید.
البته که این قانون بر اساس فیلم ۳۵ میلیمتری است. سنسورهای امروزی رزلوشن خیلی بیشتری نسبت به فیلم‌های قدیمی دارند. برای مثال، اگر شما از یک دوربین ۱۶ مگاپیکسلی استفاده میکنید ممکن است این قانون یا راهنما کارساز باشد؛ اما با توجه به قانونی که در بالا به آن اشاره شد، با یک سنسور ۵۰ مگاپیکسلی، نسبت فاصله کانونی به سرعت شاتر کافی نخواهد بود. در رزلوشنهای بالاتر کوچکترین حرکات قابل مشاهده است؛ بنابراین لرزشگیر خیلی کارآمد خواهد بود. البته نه برای ثابت کردن سوژه متحرک، بلکه برای کاهش هرگونه لرزش از سمت عکاس.
لرزش‌گیرهای داخل بدنه فوقالعاده هستند و فکر می‌کنم هر دوربین جدیدی که به بازار عرضه می‌شود باید لرزشگیر داخلی داشته باشد. فقط باید بدانید تثبیت کننده تصویر در تمامی شاخه‌های عکاسی مورد نیاز نیست. مانند عکاسانی که همیشه با سه‌پایه عکاسی می‌کنند.
اگر طرفدار سیستم‌های لرزشگیر نیستید مطلب هر آنچه که در مورد خرید سه‌پایه باید بدانید را بخوانید.
من علیرضا دشتی، دانش آموخته رشته عکاسی و طراحی گرافیک، از سال 1390 به طور تخصصی در حوزه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی مشغول به کار هستم. در این وب سایت علاوه بر نمونه کارها سعی می‌کنم نکاتی که در این سال‌ها یاد گرفته‌ام را با شما به اشتراک بگذارم.